ماموگرافی و غربالگری
ماموگرافی چگونه انجام میشود؟ فواصل انجام آن چیست و اگر نتیجه ماموگرافی غیر طبیعی بود چه میشود؟
هنگام انجام ماموگرافی چه اتفاقی میافتد؟
همانطور که گفته شد ماموگرافی آزمایش اصلی غربالگری سرطان پستان بوده و بهترین آزمایش برای کاهش احتمال مرگ در اثر این بیماری است. در این آزمایش رادیولوژیست از هر پستان جداگانه تصویربرداری میکند. برای اینکه بافت پستان راحت تر در عکس دیده شود، پستان بین دو صفحه قرار میگیرد تا تخت شود. این کار ممکن است ناخوشایند باشد، اما تنها چند ثانیه طول میکشد. همچنین برای اینکه تصویر مناسبی از تمام بافت پستان به دست آورده شود، از هر پستان دوبار عکس گرفته میشود؛ یک بار از بالا و یک بار از کنار. از آنجایی که پستانها قبل از عادت ماهیانه یا در حین آن حساستر هستند، در صورت امکان وقت ماموگرافی خود را در این زمان نیندازید. همچنین در روز ماموگرافی، از پودر یا اسپری ضدتعریق برای زیربغل استفاده نکنید.
پس از انجام ماموگرافی، نتیجه آزمایش توسط رادیولوژیست بررسی میشود. بعضی مواقع بررسی نتیجه ماموگرافی در همان روز انجام میشود. در برخی موارد لازم است که از پستانها تصاویر بیشتری گرفته شود. گرفتن تصاویر بیشتر متداول است و معمولاً به معنی وجود سرطان پستان نیست. تصاویر بیشتر به رادیولوژیست کمک میکند تا از بافت پستان دید دقیقتر و واضح تری پیدا کند.
اگر نتیجه ماموگرافی غیر طبیعی بود چه میشود؟
اگر نتیجه ماموگرافی غیرطبیعی بود، به آزمایشهای تکمیلی احتیاج است؛ اما جای نگرانی نیست. آمار نشان میدهد ۱۰ درصد زنان با ماموگرافی غیرطبیعی به آزمایشهای تکمیلی احتیاج دارند. همچنین، در نهایت در ۹۰ درصد زنان با ماموگرافی غیرطبیعی سرطان پستان یافت نمیشود.
اگر پزشک احتمال دهد که نتیجه غیر طبیعی به خاطر سرطان نیست، ممکن است توصیه شود ماموگرافی پس از ۶ ماه تکرار شود. اما اگر پزشک احتمال دهد که نتیجه غیر طبیعی به خاطر سرطان است احتمالاً فرد برای آزمایشهای بیشتر ارجاع داده میشود.
آزمایشهای تکمیلی شامل سونوگرافی یا ماموگرافی تشخیصی است. در ماموگرافی تشخیصی در مقایسه با ماموگرافی غربالگری از زوایای بیشتری از پستان تصویربرداری میشود و جزئیات بیشتری در اختیار پزشک قرار داده میشود. معمولاً برای آزمایش تکمیلی، ماموگرافی تشخیصی انجام میشود. سونوگرافی به زنانی که در ماموگرافی پستانهایشان متراکم نشان داده میشود توصیه میشود؛ چون پستانهای متراکم ارزیابی نتیجه ماموگرافی را مشکلتر میکند.
اگر سونوگرافی یا ماموگرافی تشخیصی هرگونه یافته مشکوکی را نشان دهند، پزشک احتمالاً دستور نمونه برداری از بافت پستان را میدهد. این کار با استفاده از سوزنی مخصوص و با کمک ماموگرافی یا سونوگرافی انجام میشود. گاهی اوقات انجام نمونه برداری نیاز به جراحی مختصری دارد.
اگر تودهای در پستان پیدا شده است اما نتیجه ماموگرافی بدون مشکل است، نباید وجود توده نادیده گرفته شود؛ در ۵ تا ۱۵ درصد سرطانهایی که تازه تشخیص داده شدهاند، نتایج ماموگرافی طبیعی بوده است.
ماموگرافی چندوقت یک بار بهتر است انجام شود؟
فواصل مناسب بین هر ماموگرافی به طور دقیق تعیین نشده است؛ اما به بیشتر زنان توصیه میشود این آزمایش هر دو سال یک بار انجام شود. ممکن است به فردی که احتمال ابتلای او به سرطان پستان بالا است، ماموگرافی با فواصل کمتری توصیه شود. برخی متخصصین برای زنان جوان تر از ۵۰ یا ۵۵ سال غربالگری سالیانه را توصیه میکنند.
چه زمانی دیگر نیازی به انجام ماموگرافی نیست؟
توصیه میشود در شخصی که مشکلات پزشکی جدی که باعث کاهش طول عمر میشوند ندارد و انتظار میرود حداقل ۱۰ سال دیگر عمر کند، ماموگرافی به طور منظم انجام شود. در غیر این صورت به احتمال زیاد انجام ماموگرافی برای او مناسب نیست.