در صورت نتیجه مثبت آزمایش ژنتیک، چگونه میتوان احتمال ابتلا به سرطان را کاهش داد؟
اگر نتیجه آزمایش برای یکی از ژنهای BRCA مثبت بود، راههای مختلفی برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان و ردیابی زودهنگام آن وجود دارد.
در صورت وجود جهش در ژنهای BRCA برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان و همچنین ردیابی زودهنگام آن، روشهای زیر میتواند استفاده شود:
• غربالگری با فواصل کمتر
• جراحی پستان یا تخمدان
• استفاده از برخی داروها
ممکن است بهترین راه، ترکیبی از اینها باشد. همچنین ممکن است بعضی از این راهها برای جهشهای غیر از BRCA نیز جوابگو باشد.
غربالگری با فواصل کمتر
• غربالگری سرطان پستان
برای زنانی که جهش در ژن BRCA آنها مثبت است، توصیه میشود که با فواصل کمتری غربالگری انجام شود. یعنی:
– معاینه پستان توسط پزشک هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار از سن ۲۵ سالگی
– انجام ماموگرافی سالیانه از سن ۳۰ سالگی (یا سنین دیگر با توجه به سابقه خانوادگی فرد)
– انجام MRI سالیانه پستان از سن ۲۵ سالگی (یا سنین دیگر با توجه به سابقه خانوادگی فرد)
– آگاهی رسانی به افراد در مورد توجه به تغییرات در پستان از سن ۱۸ سالگی. این آگاهی رسانی ممکن است شامل انجام معاینات دورهای و مرتب توسط خود فرد نیز باشد.
• غربالگری سرطان تخمدان
آزمایشهای غربالگری سرطان تخمدان در تشخیص این بیماری خیلی دقیق نیستند. با این حال از آنجایی که احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زنانی که جهش در ژن BRCA آنها مثبت است بالاتر است، ممکن است غربالگری انجام شود. غربالگری سرطان تخمدان شامل انجام آزمایش خون (که CA-125 نامیده میشود) به همراه سونوگرافی لگن است. انجام این دو آزمایش توسط برخی متخصصین از سن ۳۰ تا ۳۵ سالگی هر ۶ الی ۱۲ ماه یک بار توصیه میشود.
باید در نظر داشته باشید که انجام غربالگری با فواصل کمتر باعث نمیشود که مبتلا به سرطان نشوید. بلکه باعث میشود که احتمال پیدا شدن زود هنگام آن بالا برود و در این صورت درمان آن راحتتر است.
جراحی
این روش جراحی پیشگیرانه نامیده میشود و جایگزینی برای غربالگری با فواصل کمتر است. این کار به میزان زیادی احتمال ابتلا به سرطان را کاهش میدهد و کمک میکند نگرانی فرد کمتر شود. با پزشک خود در مورد مزایای جراحی پیشگیرانه و خطرات احتمالی آن صحبت کنید.
• برداشتن پستان یا پستانها (ماستکتومی): در زنانی که هردو پستان خود را برمیدارند، شانس ابتلا به سرطان پستان حداقل ۹۰ درصد کم میشود. فردی که در حال حاضر سرطان پستان دارد ممکن است تصمیم بگیرد که یک یا هردو پستان خود را بردارد. با این کار احتمال ابتلای دوباره به سرطان پستان کاهش پیدا میکند.
• برداشتن تخمدانها: برداشتن تخمدانها و لولههای فالوپ باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان و لوله فالوپ بین ۸۰ تا ۹۰ درصد میشود. این کار همچنین ممکن است در زنانی که یائسه نشدهاند، باعث کاهش بین ۵۰ تا ۶۰ درصد در احتمال ابتلا به سرطان پستان شود. بهترین زمان انجام این جراحی قبل از یائسگی است؛ به خصوص اگر قبل از ۴۰ سالگی انجام شود (اگر فرد تصمیم به بچهدار شدن ندارد). به همین دلیل معمولاً به زنانی که جهش در ژنهای BRCA دارند، بین ۳۵ تا ۴۰ سال هستند و تصمیم به بچهدار شدن ندارند، توصیه میشود که این عمل جراحی را انجام دهند.
استفاده از برخی داروها
برخی از داروها ممکن است در شرایط خاصی احتمال ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهند:
• داروی تاموکسیفن ممکن است در برخی شرایط، احتمال ابتلای دوباره به سرطان پستان در زنی که جهش در ژن BRCA دارد را کاهش دهد. این کاهش به خصوص در فردی که سرطان پستان او در بار اول دارای گیرنده هورمونی بوده مطرح است. میزان کاهش احتمال ابتلا در زنانی که سابقه سرطان پستان نداشتهاند مشخص نیست.
• روشهای ضدبارداری هورمونی باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان میشود. این روشها شامل قرصها، پچها، روشهای تزریقی، ایمپلنت و حلقههایی که درون واژن جای میگیرند هستند. مطالعات نشان میدهد در زنانی که جهش در BRCA داشتهاند نیز این موضوع صدق میکند. البته مطالعات در این افراد، در کسانی انجام شده که قرصهای ضدبارداری هورمونی مصرف میکنند. با این وجود، مصرف قرصهای ضدبارداری هورمونی ممکن است احتمال ابتلا به سرطان پستان را بالا ببرد. این احتمال به خصوص در زنانی که جهش در ژن BRCA1 دارند و مصرف این قرصها را در سنین پایین و قبل از اولین بارداری آغاز کردهاند، بالاتر است. اگر جهش در ژن BRCA دارید، با پزشک در مورد مزایا و معایب روشهای ضدبارداری هورمونی صحبت کنید.